چطور با بازخورد منفی در محیط کار کنار بیاییم؟
هر شغلی داشته باشید، ممکن است از مدیر، مافوق، همکاران یا مشتریان خود بازخوردهای منفی یا مثبت بگیرید. هر شکلی از بازخورد برایتان مفید است و برای شناسایی اشتباهات احتمالی در کار کمکتان کند. با این حال همان طور که بازخورد مثبت اعتماد به نفس شما را افزایش می‌دهد، بازخورد منفی و انتقاد، به‌ویژه از سوی مافوق، ممکن است تلخ و دلسردکننده باشد.
در مواجهه با انتقاد و بازخورد منفی چه کنیم؟
اکثر افراد در مقاطعی از فعالیت حرفه‌ای خود بازخورد منفی بیشتری دریافت می‌کنند. شنیدن اینکه کارتان کافی و موردپسند نبوده است احتمالا دلسردتان می‌کند، اما اگر قصد دارید در کارتان پیشرفت کنید، بهتر است بدانید انتقادها و بازخوردهای منفی اغلب از تحسین و بازخوردهای مثبت ارزشمندتر و سازنده‌ترند. فقط کافی است بدانید که چگونه باید به بازخوردهای منفی پاسخ دهید و چه رفتار و رویکردی در پیش بگیرید.
در واقع دریافت هرگونه بازخورد، به‌ویژه بازخورد منفی، ممکن است غافل‌گیرکننده باشد. پس بهتر است از قبل خود را برای شنیدنش آماده کنید.
آنچه در ادامه می‌خوانید، برای مواجه‌شدن با بازخورد مافوق و مدیر پیشنهاد می‌شود، اما می‌توانید این استراتژی‌ها را برای بازخورد همکاران، مشتریان یا سایر افراد هم به کار بگیرید.
۱. فعالانه گوش دهید
بادقت گوش دهید و سعی کنید میزان صحت و اعتبار بازخورد را ارزیابی کنید. در حالت تدافعی یا احساسی با افراد برخورد نکنید و احساسات شخصی را از مسائل حرفه‌ای جدا کنید. عینی و بدون منظور بازخورد را بسنجید و صحت ادعاهای شخص مقابل را در نظر بگیرید.
گاهی ممکن است انتقاد از شما به‌شیوه‌ای ناخوشایند مطرح شود. با این حال اگر عناصری از واقعیت را در خود داشته باشد، ارزش سنجش و تأمل دارد. همچنین ممکن است متوجه شوید برخی از مواردی که شنیده اید صحیح و برخی دیگر نادرست اند. تا زمانی که فعالانه و با تمرکز به تمام گزاره‌های بازخورد گوش ندهید و توجه نکنید، نمی‌توانید صحت ادعای طرف مقابل را بسنجید.
۲. سؤالات روشنگر بپرسید
اگر بازخوردی مبهم دریافت کرده‌اید، بهتر است از طرف مقابل بخواهید بیشتر توضیح دهد. هنگام دریافت بازخورد، مطمئن شوید که منظور واقعی منتقد را درک کرده‌اید. اگر چیزی نامشخص است، سؤال کنید. همچنین می‌توانید تلاش کنید آنچه را دریافت کرده‌اید، با عبارات و کلام خودتان جمع‌بندی کنید و در پایان از طرف مقابل بخواهید به شما بگوید که آیا درست متوجه منظور او شده‌اید یا خیر.
۳. خونسرد و آرام بمانید
گاهی ممکن است بازخورد منفی ناعادلانه‌ای دریافت کنید یا حتی به شنیدن توصیه‌های تکراری مافوقتان تمایلی نداشته باشید. این احساس منفی هنگامی در شما بیشتر می‌شود که طرف مقابل هم بازخورد خود را به‌شیوه‌ای ناخوشایند مطرح کند. با این همه، فراموش نکنید حتی اگر افراد به‌شیوه‌ای که دوست ندارید به شما مطلبی را یادآوری کنند، هنوز هم می‌توانید آن را توصیه‌ای مفید و ارزشمند در نظر بگیرید.
به‌ویژه برای مواجهه مناسب با انتقاد منفی مافوقتان باید بتوانید حرفه‌ای، خونسرد و آرام باقی بمانید و از مشاجره یا واکنش‌های تدافعی اجتناب کنید. حفظ متانت در زمان دریافت انتقاد، نشان‌دهنده بلوغ حرفه‌ای شما و تمایلتان به یادگیری و پیشرفت است.
بازخوردهای منفی اغلب حملات شخصی نیستند و صرفا در خصوص کارتان بیان می‌شوند.
بنابراین می‌توانید فاصله احساسی خود از شنیده‌هایتان را حفظ کنید. مطمئن باشید که ارزش شما و کارتان با یک نظر منفی از بین نمی‌رود و این انتقاد فقط برای بهبود حرفه‌ای شما بیان می‌شود.
۴. سازنده گفت‌وگو کنید و محترمانه توضیح دهید
با گوش‌دادن فعالانه و حفظ آرامش تلاش کنید پاسخ مناسبی برای بازخورد دریافتی بیابید. سعی کنید نکات مثبت و مفید بازخورد را پیدا کنید، حتی اگر به‌شیوه نادرستی مطرح شده است. پس از اتمام صحبت طرف مقابل، اجازه بگیرید و افکار و دیدگاه خود را محترمانه بیان کنید. به‌دنبال زمینه‌های مشترک و راه‌حل‌های بالقوه باشید.
در صورتی که با بازخوردها موافق نیستید، محترمانه دلایل و توضیحات خود را بیان کنید. در پایان گفت‌وگو، اضافه کنید که به‌دنبال کانال‌های ارتباطی باز با مافوق و مدیر خودید و مشتاقید پیوسته تغییرات مثبتی در کارتان ایجاد کنید.
۵. به احساسات‌تان توجه کنید
همان طور که تلاش می‌کنید صحت بازخورد منفی را بررسی کنید، مراقب احساسات و هیجانات و واکنش‌هایی که در شما برانگیخته می‌شوند هم باشید. سعی کنید احساسات‌تان را درک کنید و خود را بابت احساسی که پیدا می‌کنید، قضاوت نکنید. هیجانات‌تان را به رسمیت بشناسید، اما تلاش کنید بر اساس احساسات خود تصمیم نگیرید.
برای پردازش احساسات خود وقت بگذارید. اگر شنیدن انتقادی تند باعث برانگیخته‌شدن عصبانیت یا حالت تدافعی شما شده است، نفسی عمیق بکشید. اگر به‌اندازه‌ای آرام نیستید که بتوانید پاسخ مافوقتان را بدهید، از او برای بررسی مشکلات و نقاط ضعف کارتان زمان بخواهید و در فرصتی مناسب با او گفت‌وگو کنید.
۶. بازخورد را از دیدگاه منتقد ببینید
ممکن است پس از نقدشدن، دچار احساسات منفی شوید. بااین‌حال تلاش کنید منطقی فکر کنید. خود را جای منتقد بگذارید و از نقطه‌نظری متفاوت به مشکلات پروژه کاری یا عملکردتان نگاه کنید. آنچه برای شما پذیرفتنی است ممکن است برای دیگران پذیرفتنی نباشد.
۷. برای رشد و توسعه کارتان تلاش کنید
درباره بازخوردی که دریافت کرده‌اید، تأمل کنید. حتما زمانی برای خوداندیشی و درون‌نگری کنار بگذارید و به‌دنبال فرصت‌هایی برای رشد و بهبود باشید. ذهنیت رشد داشته باشید و از بازخورد همچون شتاب‌دهنده‌ای برای توسعه شخصی و حرفه‌ای بهره ببرید.
اهداف مشخصی تعیین و برای رسیدن به آنها برنامه‌‌ای تدوین کنید. برای بهترشدن دست به اقدام عملی بزنید. از همکاران، مافوق و مدیرتان کمک و پشتیبانی بخواهید و به‌دنبال یادگیری بیشتر باشید.
۸. درباره بازخوردتان بازخورد دهید
یکی از بهترین رویکردها برای پیشرفت و بهبود در کار و موقعیت شغلی، نشان‌دادن اهمیت بازخورد کاری برای شماست. درباره تأثیر بازخوردی که دریافت کرده‌اید با مافوق خود صحبت کنید. توضیح دهید که سبک یا لحن ارائه بازخورد چگونه بر شما و عملکردتان اثر گذاشته است.
به مدیرتان نشان دهید از بازخوردهای سازنده‌ای که با لحن مناسب بیان می‌شوند استقبال می‌کنید. به این منظور بهتر است تغییرات مثبتی در رویکرد کاری خود ایجاد کنید و آنها را به اطلاع مدیرتان برسانید.
حتماً بخوانید:
۹. خودتان به‌دنبال بازخورد باشید
شاید این بخش برایتان کمی عجیب به نظر برسد. چه‌کسی ممکن است دلش بخواهد نقد شود؟! اما بهتر است خودتان صادقانه به‌دنبال بازخورد باشید و با انتقاد سازنده راحت‌تر کنار بیایید. با این کار علاوه‌بر اینکه به مافوق خود نشان می‌دهید به‌دنبال بهبود و پیشرفت در کار هستید، می‌توانید نظرات منفی درباره کارتان را در بخش‌هایی کوچک و قابل‌کنترل دریافت کنید.
مثلا اگر هر ۳ ماه یک بار از مدیرتان بخواهید عملکردتان را ارزیابی کند و به شما بازخورد دهد، احتمالا با انتقادهای کمتری روبه‌رو می‌شوید تا اینکه سالی یک بار در جلسه‌ای خسته‌کننده فهرست بلندبالایی از نقاط منفی کارتان را از او دریافت کنید.
