سندروم بی انگیزگی چیست؟
اگر بخواهم سندروم بی انگیزگی را به زبان علمی و در یک جمله برایتان توضیح دهم باید بگویم که سندروم بی انگیزیگی شرایطی ذهنی است که در آن شخصیت، احساسات و عملکرد های شناختی فرد دچار تغییر و تحول می شوند. کسی که به این سندورم دچار می شود از عدم تمرکز، تنبلی، بی حسی و ضعف حافظه رنج خواهد برد. این سندورم برای اولین بار در سال ۱۹۶۰ و در میان کسانی که ماری جوانا مصرف می کردند دیده شد.
البته این را هم بگویم که علائم این سندروم در بین بیمارانی که سایر دراگ های روانگردان را مصرف می کنند هم دیده می شود. مانند متانفتامین و داروهای آزادی که برای درمان سرفه وجود دارد. پس اگر از آن دسته آدم هایی هستید که بی انگیزه و بی حال هستند و نسبت به چیز هایی که در گذشته شوق و ذوقش را داشتند، هیچ حسی ندارند احتمالا با این سندروم کلنجار می روید.
علائم سندروم بی انگیزگی
علائم این سندروم بسیار شبیه به افسردگی است و به همین علت گاهی با این بیماری اشتباه گرفته می شود. در واقع مهم ترین علامت سندروم بی انگیزگی نبود احساسات و بی حسی نسبت به چیزهایی است که در گذشته شما را سر ذوق می آورد. سایر علائم شامل :
- عدم تمرکز
- فراموشی موقت
- گوشه نشینی
- بی انگیزگی
- بی توجهی
تشخیص سندرم بی انگیزگی
همان طور که قبلا هم گفتم علائم سندروم بی انگیزگی و افسردگی بسیار شبیه به هم هستند. به همین علت خیلی اوقات این دو مشکل روانی با هم اشتباه گرفته می شوند. اما بر اساس تحقیقاتی که انجام شده سندروم بی انگیزگی برخلاف افسردگی، لوب پیشانی را تحت تاثیر قرار میدهد. لوب پیشانی بخشی از مغز است که وظایف زیر را بر عهده دارد:
- تصمیم گیری
- تنظیم احساسات
- عملکرد های تشخیصی
علائم اولیه ی سندروم بی انگیزگی شامل از بین رفتن شوق و ذوق و احساساتتان نسبت به چیزهایی است که در گذشته بسیار برایتان با اهمیت بودند. این علائم شامل:
- ضعف در حافظه بلند مدت و کوتاه مدت
- ضعف در ابراز احساسات
- عدم توانایی در تمرکز بر روی کارهایی که نیازمند توجه بالایی هستند
دلایل سندرم بی انگیزگی
هیچ تحقیق مدون و کاملی برای بررسی علل سندروم بی انگیزگی وجود ندارد. اما بعضی از تحقیقاتی که تا به حال انجام شده علت این بیماری را استفاده از ماری جوانا می دانند. این را هم بگویم که بعضی از داروهای ضد افسردگی مانند پروزاک و زولافت که سروتونین اضافی و مصنوعی به بدنتان وارد میکنند هم در ایجاد این بیماری نقش دارند.
سیروپ و شربت های ضد سرفه ای که بصورت آزاد در داروخانه ها موجود است همراه با سایر مواد روانگردان مانند متانفتامین هم موجب ابتلا به سندورم بی انگیزگی خواهند شد. پس یادتان باشد این بیماری یکی از شایع ترین بیماری های روانی در افرادی است که به صورت بلند مدت از مواد روانگردان و داروهای ضد افسردگی استفاده میکنند. چرا که این مواد موجب تغییردر عملکرد مغز می شوند.
انواع سندروم بی انگیزگی
دو مورد از شایع ترین انواع سندروم بی انگیزگی شامل سندروم بی انگیزگی ناشی از مصرف ماری جوانا و مصرف داروهای ضد افسردگی است.
- سندورم بی انگیزگی ناشی از مصرف ماری جوانا
جالب است بدانید که سندروم بی انگیزگی برای اولین بار در میان کسانی دیده شد که برای مدت طولانی ماری جوانا مصرف می کردند. البته این را هم بگویم که هنوز تحقیقات کاملی در این زمینه انجام نشده و خیلی ها ارتباط بین این دو را قبول ندارند.
بر اساس اعتقادات این گروه از مصرف کنندگان ماری جوانا، استعمال این دارو نه تنها موجب سندروم بی انگیزگی و تغییر در عملکرد مغزی نمی شود، بلکه باعث سلامت کلی بدن هم خواهد شد. بر اساس یکی از تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده افرادی که طولانی مدت ماری جوانا مصرف میکنند، از افسردگی رنج می برند. پس علائم سندروم بی انگیزگی ناشی از افسردگی آنهاست نه مصرف ماری جوانا.
بر اساس آمار به دست آمده از این تحقیق تنها ۱۶ تا ۲۱ درصد از این بیماری با مصرف ماری جوانا ایجاد می شود. در سال ۲۰۱۸ تحقیقات نسبتا کاملی در این زمینه انجام شد. ۵۰۵ دانش آموز دبیرستانی شرکت کننده در این تحقیات در فاکتورهایی مانند سن، جنسیت و نژاد متفاوت بودند. تفاوت شخصیتی و سابقه ی مصرف تنباکو والکل هم در این جامعه ی آماری مانند سایر فاکتورها کنترل شد.
در نهایت اثبات شد که استفاده از ماری جوانا موجب عدم تمرکز و پایین آمدن پشتکار می شود. این دو مورد هر دو از علائم سندروم بی انگیزگی هستند. بر همین اساس گفته شد که ماری جوانا ریسک ابتلا به سندروم بی انگیزگی را در افراد افزایش می دهد.
- سندرم بی انگیزگی ناشی از مصرف داورهای ضد افسردگی
داروهای ضد افسردگی حاوی محرک های شیمیایی مصنوعی مانند سروتونین هستند. این محرک های مصنوعی وارد مغزتان می شوند و عملکردی شبیه به سروتونین دارند. یعنی کمک میکنند حالتان بهتر شود و بیشتر از زندگی لذت ببرید.
البته دیده شده که گاهی این محرک های شیمیایی به پایانه های دریافت کننده ی محرک ها در مغز آسیب رسانده و آنها را از بین می برند. وقتی پایانه های عصبی مغزتان آسیب ببینند شما دیگر انگیزه ی سابق را ندارید. در واقع از انجام دادن کارهایی که در گذشته برایتان بسیار لذت بخش بودند، مانند سابق لذت نمی برید.
احساساتتان تغییر میکند و احتمالا تبدیل به آدمی غمگین خواهید شد که حال انجام هیچ کاری را ندارند. در واقع سندروم بی انگیزگی یکی از عوارض مصرف دراگ ضد افسردگی است که معمولا به آن اشاره ای نمی شود. البته برای بررسی ارتباط بین این فاکتور تحقیقات کاملی لازم است.
اما بر اساس نتایج تحقیقی که در سال ۲۰۰۴ انجام شد، ۲۰ درصد از کسانی که داروهای ضد افسردگی مصرف میکردند رغبتی برای انجام کارهای مورد علاقه شان نداشتند. ۱۶٫۱ درصد دیگر هم انگیزه شان برای زندگی را از دست داده بودند. برای اثبات چنین نتیجه گیری های بزرگی نیازمند تحقیقات کامل و مدونی در این زمینه هستیم.
۲ درمان سندرم بی انگیزگی
تا به این جای کار همه خیلی خوب میدانیم که علائم افسردگی و سندروم بی انگیزگی خیلی شبیه به هم هستند. بر همین اساس درمان این دو بیماری روحی هم مانند هم است.
برای درمان هر دوی این بیماری ها روانکاوی و داروهای ضد افسردگی توصیه می شود. اما چون خود دراگ ضد افسردگی وضعیت بی انگیزگی شما را تشدید میکند، پزشک معالجتان باید حتما در مورد دوز مصرف داروها تصمیم بگیرد. گاهی لازم است داروها قطع یا دوز مصرفی هر از چند گاهی کمتر شود. برای درمان سندروم بی انگیزگی ناشی از مصرف قرص های ضد افسردگی معمولا سه روش وجود دارد:
کم کردن دوز مصرف این داروها
اضافه کردن درمان به روشی دیگر که علائم بی انگیزگی را کمتر کند.
تغییر دادن نوع داروی ضد افسردگی
بهترین و کاراترین راه درمان بی انگیزگی ناشی از مصرف ماری جوانا، کم کردن تدریجی مصرف این گیاه است. چرا که ناگهانی قطع کردن مصرفش حال فرد را بدتر میکند.
منبع: وارونه
