روز ۱۳ اوت برابر با ۲۲ مرداد به نام روز جهانی چپ‌دست‌ها (به انگلیسی: International Lefthanders Day) نامگذاری شده‌است.
نام این روز در سال ۱۹۷۶ برابر با ۱۳۵۵ خورشیدی پیشنهاد شد و به تصویب رسید.
دلیل نامگذاری این روز
دلیل نامگذاری این روز، انتقاد از این است که تمامی ابزارها و امکانات برای راست دست‌ها طراحی شده اند( مانند صندلی‌های یک دسته، صندلی راننده در خودروها، قانون‌های راهنمایی رانندگی، میزهای پر کردن فرم در بانک‌ها و اداره‌ها و…) و چپ دست‌ها را مجبور به کاربرد از دست راست می‌کنند.
چپ‌دستی
چپ‌دستی به مفهوم تمایل طبیعی افراد در استفاده از دست چپ برای انجام کارهای گوناگون و بویژه نوشتن است. بطور طبیعی، بیشتر انسان‌ها راست‌دست هستند به این معنا که برای انجام کارهای روزمره، استفاده بیشتری از دست راست به عمل می‌آورند. یکسان‌دستان گروه خیلی کوچکی از انسان‌ها هستند که توانایی استفاده از دست چپ و راست را بطور یکسان دارند.
مطالعات گوناگون نشان می‌دهد که در جوامع مختلف، ۷۰ تا ۹۰ درصد جمعیت، راست‌دست هستند. بقیهٔ این افراد عمدتاً چپ‌دست هستند. درصد بسیار کمی نیز توانایی استفاده از دو دست را دارند.
مرداد (۱۳ اوت) هر سال به نام روز جهانی چپ‌دست‌ها نامگذاری شده‌است. نام این روز در سال ۱۹۷۶ برابر با ۱۳۵۵ خورشیدی پیشنهاد شد و به تصویب رسید
علل چپ‌دستی
علت دقیق چپ‌دستی مشخص نیست. نظریه‌های مختلف، وراثت، یادگیری و فعالیت‌های مغزی در دوران جنینی و رشد را عامل تعیین چپ‌دستی یا راست‌دستی می‌دانند. پژوهشگران دانشگاه آکسفورد، ژنی را کشف کردند که گمان می‌رود عامل بروز چپ‌دستی باشد. در افراد حاوی این ژن، بخش راست مغز کار کنترل سرعت و زبان را بر عهده دارد و بخش چپ مغز مسئول احساسات است. در افراد راست‌دست که فاقد این ژن هستند وظیفه هر نیمکره مغز بر عکس این است. اما اندکی بعد، پژوهشگران دانشگاه ام آی تی آمریکا، نظریه جدیدی در این رابطه ارائه دادند. یافته‌های آنان نشان می‌دهد که در رحم مادر، مغز کودکان چپ‌دست آزادانه‌تر از مغز کودکان راست‌دست رشد می‌کند.
مسائل اجتماعی و فرهنگی
چپ‌دستی در بسیاری از جوامع، نوعی ناهنجاری و عادت ناپسند محسوب مییشده‌است و معمولاً سعی بر این بوده که کودکان را به استفاده از دست راست تشویق کنند. sinister در زبان لاتینی به معنای چپ است و در عین حال این واژه به معنی شوم و بد یُمنی است. در زبان فرانسوی، gauche برای دو واژه چپ و ناشی بکار می‌رود و در زبان آلمانی، linkisch به معنی چپ‌دست و آدم ناجور است
خصوصیات روان‌شناختی افراد چپ‌دست
اگر چپ‌دست هستید، ویژگی‌های شخصیتی شما انعطاف‌پذیری و عدم وابستگی است. در اینجا حقایق جالب توجهی در مورد افراد چپ‌دست، کسانیکه با دست چپ کار می‌کنند، و بازیکنان چپ‌دست می‌آوریم. خصوصیات رفتاری افراد چپ‌دست اغلب اوقت با مطالب نادرستی در مورد این‌گونه افراد همراه بوده است. برای مثال زمانی اعتقاد بر این بود که چپ‌دست‌ها مستعد بیماری‌هایی چون گفتارپریشی فکری، اسکیزوفرنی و لکنت زبان هستند. برخی پزشکان نیز معتقد بودند که افراد چپ‌دست بیشتر مبتلا به سرطان سینه، آلرژی و آسم می‌شوند. این‌گونه مطالب نادرست در مورد افراد چپ‌دست به وسیله دکتر میخائیل پیترز استاد دانشگاه گلف در سال ۲۰۰۶ رد شد. به هر حال بعضی از خصوصیات شخصیتی افراد چپ‌دست درست به نظر می‌رس
آماری در خصوص افراد چپ‌دست
حدود ۱۰ درصد جمعیت جهان چپ‌دست هستند. ترکیب ژنتیکی که باعث غلبه چپ‌دستی بر راست دستی می‌شود، ژن ۱LRRTM نام دارد. افرادی با مقدار بیشتر این ژن، چپ‌دست هستند.
مراکز گفتاری افراد چپ‌دست و راست‌دست در قسمت چپ مغز قرار دارد. قسمت چپ مغز روی هماهنگی قسمت‌های مختلف و فرامین و دستورات متمرکز است، در حالی که قسمت راست مغز روی مفاهیم و احساسات کنترل دارد. تعدادی از افراد نیز با هر دو دست کار می‌کنند.
خصوصیات روان‌شناختی افراد چپ‌دست
حدود ۶۶ درصد از رئیس جمهورهای آمریکا در ۳۰ سال گذشته چپ‌دست بوده‌اند. بیل کلیتون، جرج بوش، رونالدو ریگان و جرالد فورد رؤسای جمهوری چپ‌دست بوده‌اند. باراک اوباما و جان مک‌کین نیز چپ‌دست هستند.
افرادی که با هر دو دست کار می‌کنند، هنگامی که با اطلاعات جدید مواجه می‌شوند، توانایی تغییر عقیده بیشتری دارند که این موضوع به آن‌ها کمک می‌کند تا هر دو سوی قضیه را ببینند.
ویژگی‌های شخصیتی افراد چپ‌دست
استقلال: بعضی از کارشناسان معتقدند، افراد چپ‌دست کمتر وابسته‌اند، چون مجبورند با دنیایی که برای آن‌ها ساخته نشده سازگاری پیدا کنند. دکتر پیترز می‌گوید: چپ‌دست‌ها به علت داشتن تمایلات استقلال‌طلبانه در برابر فشارهای اجتماعی مقاومت بیشتری دارند.
سازگاری: تحقیقاتی در کشور کانادا نشان می‌دهد که افراد چپ‌دست، نسبت به راست‌دست‌ها سازگاری بیشتری دارند. یک فرد چپ‌دست بسیار راحت‌تر از یک فرد راست‌دست می‌تواند از دست راست خود برای انجام کارها استفاده کند. به نظر می‌رسد افرد چپ‌دست به سرعت قادر به تعویض و دگرگزینی هستند. به طور کلی، افراد چپ‌دست انعطاف‌پذیرتر، باهوش‌تر و سازگارتر از افراد راست‌دست هستند.
سرعت تفکر: مطالعات نشان داده است که این‌گونه افراد استثنائی‌اند. تحقیقاتی در کشور ایتالیا بیان می‌کند که افراد چپ‌دست در حین بازی‌های کامپیوتری و یا مسابقات ورزشی سریع‌تر فکر می‌کنند. چپ‌دست‌ها تمایل به کسب درآمد بیشتری دارند.
چپ‌دستان ایرانی
گوگوش
رضا شاه پهلوی
چپ‌دستان فرنگی
- افلاطون
- ارسطو
- چارلی چاپلین
- آیزاک نیوتن
- لودویگ فان بتهوون
- یوهان سباستیان باخ
- لئوناردو دا وینچی
- میکل‌آنژ
- پابلو پیکاسو
- ویلیام شکسپیر
- فریدریش نیچه
- بیل گیتس
- جرج مایکل
- مهاتما گاندی
- امینم، ۵۰ سنت
- جرج مایکل
- آمیتاب باچان
- تام کروز
- رابرت دنیرو
- نیکول کیدمن
- استیو مک‌کوئین
- تیم آلن
- سیلوستر استالونه
- آنجلینا جولی
- لیدی گاگا
- جیمی هندریکس
- گونتر گراس
- ماری کوری
- ژولیوس سزار
- نایل هوران
- جاستین بیبر
- تیلور هیل
تهیه و گردآوری مجله گودر کمپانی
مرضیه ملایری
