باور عموم این است که فقط بزرگسالان دچار افسردگی می شوند در حالی که کودکان نیز به افسردگی مبتلا می شوند و اگر زود تشخیص داده نشود ممکن است منجر به اختلالات روانی شود، بنابراین آشنایی با نشانه های کودک افسرده برای تمام والدین ضروری می باشد.
نشانه های کودک افسرده چیست؟
علائم افسردگی در هر کودکی متفاوت می باشد بنابراین هنگامی که والدین رفتاری غیر طبیعی را در کودک خود مشاهده نمودند بهتر است به روانشناس مراجعه کنند تا وی با بررسی ویژگی های کودک افسرده به درمان کودک مورد نظر بپردازد.
مطابق با تحقیقات روانشناسی در مورد کودکان افسرده اخیرا موضوع افسردگی پنهان یا مخفی مطرح شده که در این نوع از افسردگی کودک بدخلقی می کند و مدام در پی ابراز خشم خود است.
علائم بیماری افسردگی در کودک
کاهش انرژی و احساس خستگی
نداشتن تمرکز در کارها
حساسیت زیاد در مقابل طرد شدن
خشونت کلامی همراه با گریه و فریاد
دوری از جمع و تمایل به گوشه گیری
تغییر مقدار خواب و مختل شدن آن به صورت خواب زیاد و یا کم خوابی
احساس نا امیدی و غم به صورت مستمر
تغییر اشتها و مختل شدن آن به صورت افزایش و یا کاهش اشتها
بداخلاقی و خشونت
احساس درد در نقاطی از بدن مثل سر و شکم به طوری که با درمان های همیشگی بهبود پیدا نکند.
احساس بی ارزشی و گناهکار بودن
تفکر در مورد خودکشی و مرگ
کاهش رغبت به انجام بازی و فعالیت
کودک منزوی می شود.
روش های دفاعی کودک در برابر افسردگی
قابل ذکر است که علائم فوق برای تمامی کودکان همانند نیست به این صورت که نشانه های کودک افسرده در زمان های مختلف و شرایط گوناگون به اشکال متفاوتی خود را بروز می دهد. در بعضی از موارد کودک افسرده رفتاری معقولانه دارد و علائم مشهودی در رفتارش دیده نمی شود ولی اغلب کودکان که مبتلا به افسردگی هستند معمولا در ظاهرشان و همچنین تحصیل و فعالیت های شان تغییراتی محسوس ایجاد می شود.
چگونگی تشخیص کودک افسرده
افسردگی در کودکان با تغییرات احساسی و ناراحتی های معمول که مختص به رشد و بلوغ هستند متفاوت می باشد همچنین غمگین بودن نیز نمی تواند به طور قطعی از نشانه های کودک افسرده باشد و فقط در زمانی این حالت روحی خطرساز می شود که مستمر باشد و اختلالاتی را در رفتارهای معمولی کودک به وجود آورد که مربوط به علایق و فعالیت های اجتماعی اوست.
- نداشتن تمرکز نشانه افسرگی در کودک
ترس ها باعث ایجاد اضطراب در کودک می شوند و اگر به طور طبیعی ابراز شوند می توان گفت که بیماری به حساب نمی آیند اما اگر باعث رفتارهای غیر معمول در کودک شوند باید مورد درمان قرار بگیرند چرا که در صورت سهل انگاری می توانند باعث ابتلای کودک به افسردگی شوند.
والدین باید با توجه به نشانه های کودک افسرده، اگر رفتاری غیر طبیعی در فرزند خود مشاهده نمودند هر چه سریع تر به روانشناس کودک مراجعه نمایند تا از پیامدهای بعدی این بیماری جلوگیری نمایند.
ارزیابی افسردگی در کودک توسط گزارش شخصی و مصاحبه و همچنین نوع افسردگی انجام می گیرد که در انتها روانشناس مربوطه به رفتاردرمانی می پردازد و در صورت نیاز دارو تجویز می کند تا روند درمان شروع شود. در ابتدا دو مصاحبه به صورت جداگانه انجام می شود که یکی با والدین و دیگری با کودک می باشد و در طی این مصاحبه میزان افسردگی کودک تعیین می گردد.
تاثیر افسردگی کودک در فعالیت های اجتماعی
هنگامی که کودک افسرده قادر نباشد هیچ راهی را برای مقابله با افسردگی خود پیدا کند به اجبار وارد دوران خردسالی خود می شود و واقعیت را انکار می کند و به نوعی اتفاقات پیرامونش را انکار نموده و روی آن ها سرپوش می گذارد. کودک بر اساس تجربه آموخته است که از شرایط غم انگیز و محرک هایی که او را آزرده می کنند دوری کند تا به آرامش برسد که در این مورد گوشه گیری و انزوا را به عنوان دفاع از خود در مقابل شرایط استفاده می کند.
در بعضی از موارد کودک افسرده هر گونه اتفاق و حادثه ای را که باعث ناراحتی اش می شود به افراد دیگر نسبت می دهد و فرافکنی می کند. گاهی اوقات کودکی که مبتلا به افسردگی می باشد از روش سرکوبی برای فراموش کردن استفاده می کند و در این روش سعی می کند وقایع ناخوشایند را از ذهن خودآگاه خود دور کند.
هر کدام از مکانیسم های دفاعی که بیان شد اگر در کودک به طور مستمر مشاهده شود لازم است که مورد پیگیری واقع شود تا منجر به ایجاد رفتارهای غیر طبیعی در کودک نشود و از بروز اختلالات شخصیتی جلوگیری به عمل آید.
درمان افسردگی بدون دارو
بدون استفاده از دارو نیز می توانید افسردگی کودکان را درمان کنید، ممکن است پزشک تشخیص دهد که کودک شما نیاز به استفاده از دارو ندارد و تنها از طریق چند تا تکنیک و با تکرار جلسات درمانی می توانید بهبودی فرزندتان را شاهد باشید، در زیر به معرفی برخی از روشهای درمان افسردگی بدون دارو می پردازیم :
گاهی مواقع روان درمانی به همان میزان استفاده از دارو موثر می باشد، البته امکان اینکه پزشک به همراه روان درمانی، دارو نیز تجویز نمالید، وجود دارد.
نور درمانی که همانطور که از اسمش پیداست با قرار گرفتن در معرض نور روشن درمان می شود، ممکن است در درمان افسردگی نیز تاثیرگذار باشد به ویژه زمانی که علت افسردگی کودک مربوط به تغییرات فصلی است.
علت زمینه ای افسردگی کودک
در صورتی که کودک مبتلا به افسردگی ثانویه است، پزشک در پی پیدا کردن و بررسی علت زمینه ای این مشکل خواهد بود، البته گاهی مواقع در حین علت یابی و تلاش برای رفع علت افسردگی ثانویه، پزشک درمان ضد افسردگی را تجویز می کند.
حتماً بخوانید:
درمان افسردگی کودک معمولا به شدت علائم بستگی دارد، البته می توانید با مراقبت صحیح به کاهش علائم بیماری و درمان آن کمک کنید، درمانهای دارویی یا درمان بدون استفاده از دارو که توسط پزشک تجویز می شود، مادام العمر و همیشگی نیستند و در نهایت پزشک تصمیم می گیرد که کودک در چه زمان از روشهای درمانی استفاده کند یا خیر. به منظور کمک به درمان افسردگی کودکان دبستانی می توانید از روشهای زیر کمک بگیرید :
با کودک خود صحبت کنید.
یادداشت برداری کنید.
با پزشک اطفال مشورت کنید.
به یک متخصص روان درمانی مراجعه کنید.
خطر خودکشی در کودک افسرده
افسردگی دوران کودکی امکان دارد موجب بروز افزایش فکر خودکشی یا حتی رفتار های خودکشی شود، حال در صورتی که کودک شما به ابتلا به افسردگی تشخیص داده شده است یا گمان می کنید که افسردگی دارد، باید به علائم هشدار دهنده وی توجه کنید و به وی کمک کنید تا بر بیماری اش غلبه نماید.
