روانشناسی رشد کودک | اهمیت و اهداف و ابعاد روانشناسی رشد کودک

روانشناسی رشد کودک چیست ؟

آنچه که مسلم است دوران کودکی یکی از مهمترین و موثرترین دوران زندگی آدمی است. دورانی که در آن شخصیت (Personality) فرد پایه‌ریزی شده و شکل می‌گیرد.

امروزه این حقیقت انکارناپذیر به اثبات رسیده است که کودکان در سنین پایین (طفولیت) فقط به توجه و مراقبت جسمانی نیاز ندارند، بلکه این توجه باید همه ابعاد وجودی آنها شامل رشد اجتماعی ، عاطفی ، شخصیتی و هوشی را دربر گیرد. این ابعاد عوامل تعیین کننده و اساسی یک انسان هستند که از دوران کودکی پایه‌گذاری و شکل می‌گیرند.

اهمیت روانشناسی رشد کودک

روان شناسی کودک اهمیت خود را از کودک می‌گیرد، چرا که دوران کودکی انسان اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. شاید نگاهی به دوران کودکی انسان و توانائیهای نوزاد انسان در مقایسه با سایر موجودات اهمیت این دوران را آشکارتر ‌سازد. نوزاد انسان در میان سایر موجودات عالم طولانی‌ترین زمان را نیاز دارد که قابلیت‌ها و توانائیهای خود را پرورش و آشکار سازد. در واقع انسان حدود ۱۸ سال اول زندگی خود را در حال رشد و تکامل در ابعاد مختلف است و این زمان طولانی و با‌ اهمیتی در زندگی انسان است.از طرف دیگر ، نوزاد انسان با کمترین توانایی‌ها و امکانات (نظیر بازتابها) به دنیا می‌آید و به مراقبت زیاد و شدیدی نسبت به سایر موجودات نیاز دارد (برای مثال در نظر بگیرید که چگونه گوساله گاو پس از به دنیا آمدن روی پای خود می‌ایستد، ولی نوزاد انسان حتی نمی‌تواند سر خود را راست نگه دارد). ابن مراقبت توسط پدر و مادر در وهله اول و توسط اطرافیان و جامعه در وهله دوم اعمال می‌شود، ولی این مراقبت بدون آگاهی ، دانش و آموزش شیوه‌های فرزند‌پروری صحیح امکان ندارد و اهمیت روان شناسی کودک نیز از این دو موضوع (زمان طولانی رشد کودکی و شیوه‌های صحیح فرزند‌پروری) ناشی می‌شود.

اهداف روانشناسی رشد کودک

روان شناسی کودک به عنوان یکی از زیر‌مجموعه‌های «روان شناسی رشد» با هدف نگاه دقیق و علمی به کودک و نیازهای او و یافتن شیوه‌های صحیح پرورشی و آموزشی کودک از اولین سالهای تاسیس روان شناسی علمی مورد توجه بوده است. (البته موضوع کودک و مسائل مربوط به او همیشه مورد توجه بوده است). در طول این سالها روان شناسان زیادی نظیر ژان پیاژه (Jean Piaget) ، استانلی هال (Stanley Hall) به مطالعه و تحقیق در مورد جنبه‌های مختلف رشد کودک پرداخته‌اند.

رشد یک فرایند چند بعدی است. این رشد شامل رشد جسمی ، رشد زبانی ، رشد عاطفی ، رشد شناختی (Cognitive Development) ، رشد اجتماعی ، رشد اخلاقی و رشد شخصیتی است و توجه به مطالعه در مورد تمام این جنبه‌ها یکی از اهداف روان شناسی رشد است. اهمیت این توجه به تمام ابعاد رشدی باعث آگاهی و شناختی متعادل و چند‌بعدی در مورد کودک می‌شود و والدین و سایر افراد مرتبط با کودک را در درک و رفتار صحیح با کودک یاری می‌نماید.

ابعاد روانشناسی رشد کودک

روانشناسی رشد کودک طیف گسترده ای از موضوعات را شامل می شود ، از تأثیرات ژنتیکی بر رفتار گرفته تا فشارهای اجتماعی بر رشد. موارد زیر فقط برخی از موضوعات اصلی در روانشناسی کودک هستند :

• رشد جسمانی
• رشد استخوانی
• رشد زبانی
• رشد عاطفی
• رشد شناختی
• رشد اجتماعی
• رشد شخصیتی
• رشد جنسی

زمینه های اصلی در روانشناسی کودک

اگر مانند اکثر مردم هستید ، احتمالاً به عوامل درونی مؤثر بر رشد کودک ، مانند ژنتیک و خصوصیات شخصی فکر می کنید. با این حال ، رشد بیشتر از تأثیراتی که از درون یک فرد ناشی می شود ، نشات می گیرد. عوامل محیطی مانند روابط اجتماعی و فرهنگی که در آن زندگی می کنیم نیز نقش های اساسی ایفا می کنند.

سه اصل مهم در روانشناسی رشد کودک

1. اصل اول در روانشناسی رشد کودک این است که رشد یک جریان بهم پیوسته و مرتبط است.
2. دومین اصل در روانشناسی رشد کودک این است که رشد دارای الگوهای تعریف شده و قابل پیش بینی است.
3. سومین نکته در روانشناسی رشد کودک تفاوت های فردی در رشد طبیعی است.

روانشناسی کودک از روی نقاشی

اختلال نافرمانی مقابله ای (ODD) در کودکان را چگونه درمان کنیم؟